Generał dywizji w stanie spoczynku Henryk Minkiewicz-Odrowąż
„[Człowiek] dużej inteligencji, niezwykłej pogodzie ducha i czysto franciszkańskiej wyrozumiałości dla ułomności człowieka. Budził ducha polskiego, wlewał moc w dusze wątpiące”.
Urodził się 19 stycznia 1880 roku w Suwałkach. Był synem Kazimierza i Karoliny z d. Michałowskich. Kiedy miał 8 lat, rodzina przeniosła się z Suwałk do Mariampola, gdzie ukończył gimnazjum, a w 1898 roku uzyskał świadectwo maturalne. W Petersburgu rozpoczął studia przyrodnicze, a także działalność polityczną, wstępując do Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1902 roku porzucił studia i przeniósł się do Krakowa, nadal współpracując z podziemnymi komórkami PPS. W Krakowie rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które porzucił po roku na rzecz malarstwa w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Tego kierunku również nie ukończył, mimo tego, że zawsze uważał siebie za artystę. Od 1904 roku definitywnie poświęcił się działalności politycznej w PPS. W 1905 roku podczas VII Zjazdu PPS w Warszawie został wybrany do Centralnego Komitetu Wykonawczego. Kiedy w 1906 roku doszło w PPS do rozłamu, opowiedział się za Józefem Piłsudskim i PPS-Frakcją Rewolucyjną. Jako zwolennik samodzielnej walki o niepodległość, w 1908 roku wstąpił do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Dowodził oddziałem w Zakopanem. W 1913 roku doszło do jego konfliktu z Piłsudskim i rok później Minkiewicz został pozbawiony wszelkich funkcji.
Po wybuchu I wojny światowej, w 1914 roku wstąpił do 3 Pułku Piechoty Legionów Polskich pod dowództwem ppłk. Józefa Hallera, gdzie dowodził 1 kompanią. Jego kariera wojskowa rozwinęła się błyskawicznie. W styczniu 1915 roku pułk został zaatakowany pod osłoną nocy przez Rosjan w rejonie Rafajłowej. Między innymi dzięki jego opanowaniu (pod nieobecność ppłk. Hallera) atak Rosjan został odparty. Ppłk Haller w uznaniu zasług Minkiewicza, awansowanego do stopnia majora, przekazał mu dowództwo nad 3 PP Legionów Polskich. Pod koniec 1915 roku Minkiewicz został awansowany do stopnia podpułkownika. W lipcu 1916 roku w bitwie pod Kostiuchnówką został ranny i dostał się na rok do niewoli rosyjskiej, z której zbiegł. W 1917 roku wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych i otrzymał awans na stopień pułkownika. W listopadzie 1918 roku kierował akcją oczyszczania Warszawy z resztek wojsk niemieckich. Od lutego 1919 roku kierował Okręgiem Wojskowym „Przemyśl”. Walczył na froncie wschodnim. Zasłużył się w walkach o Lwów. W wojnie polsko-bolszewickiej dowodził 2 Dywizją Piechoty Legionów Polskich, która walczyła z bolszewikami na terenach Białorusi. W czerwcu 1919 roku został mianowany na generała porucznika. Brał udział w bitwie warszawskiej będąc zastępcą Wojskowego Gubernatora Warszawy. W 1924 roku już jako generał dywizji otrzymał polecenie sformowania Korpusu Ochrony Pogranicza, zostając rok później pierwszym dowódcą tej formacji. W 1929 roku zwolniony ze stanowiska na polecenie Józefa Piłsudskiego, z którym pozostawał w konflikcie. W 1934 roku przeszedł w stan spoczynku i zamieszkał wraz z żoną Marią Markowską (która zmarła w marcu 1939 roku) w otrzymanej posiadłości w Jamnie niedaleko Brześcia Litewskiego. Nie mieli dzieci. Za zasługi wojskowe odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości i czterokrotnie Krzyżem Walecznych.
Po wybuchu II wojny światowej aresztowany przez NKWD. Według stanu z 19 listopada 1939 roku przebywał w obozie jenieckim NKWD w Juchnowie, skąd pod koniec listopada został przewieziony do Kozielska. Był tam najwyższym rangą oficerem, mimo iż w stanie spoczynku i bez munduru: „Minkiewicz wzięty ze swej działki osadniczej koło Brześcia, stąd nie był w mundurze, lecz w bardzo zniszczonym piaskowo-brunatnym ubraniu, krótkie spodnie, owijacze, cyklistówka, biedak krępował się chodzić w tym ubiorze po obozie, przeważnie siedział w bloku nr 7 i stamtąd wydawał rozkazy, jako najstarszy rangą oficer polski w obozie”. Cieszył się ogromnym autorytetem wśród jeńców. To jemu przypisuje się pozytywne oddziaływanie na nastroje jeńców, którzy w początkowym okresie niewoli często wdawali się między sobą w spory. W Kozielsku zorganizował sprawnie działającą konspiracyjną sieć oficerów łącznikowych między blokami, którzy donosili o działaniach NKWD wobec jeńców.
7 kwietnia 1940 roku został odesłany do dyspozycji Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku. Figuruje na liście dyspozycyjnej nr 015/2 z 5 kwietnia 1940 roku pod numerem N-414-68-1141. Wyjechał z obozu wraz z dwoma generałami Mieczysławem Smorawińskim i Bronisławem Bohaterewiczem. Przed wyjazdem wydał jeszcze instrukcje pozostałym w obozie jeńcom. Gen. Henryk Minkiewicz został rozstrzelany przez NKWD 9 kwietnia 1940 roku. Jego brat Romuald zginął 25 sierpnia 1944 roku podczas Powstania Warszawskiego.
Na mocy postanowienia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 roku gen. dyw. Henryk Minkiewicz został pośmiertnie awansowany do stopnia generała broni Wojska Polskiego.
Przygotował: KŁ